64- ERKEKLİK UZVUNA
DOKUNMA HAKKINDAKİ RUHSAT
حَدَّثنَا
عَلِيّ بْن
مُحَمَّد.
حَدَّثنَا وَكِيْع.
حَدَّثنَا
مُحَمَّد بْن
جابر؛ قَالَ:
سَمعت قيس بْن
طلق الحنفي،
عَنْ
أَبِيْهِ؛
قَالَ:
-
سَمعت رَسُول
اللَّه صَلى
اللَّه
عَلَيْهِ
وَسَلَمْ، سُئل
عَنْ مس
الذكر،
فَقَالَ
((لَيْسَ فيه
وضوء. إِنما
هُوَ منك)).
Talk (bin Ali)
(Radiyallahu anh)'den rivayet edildiğine göre Şöyle söylemiştir :
Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve sellem)'e erkeklik uzvuna el İle dokunmanın hükmü
sorulurken şöyle buyurduğunu işittim. (Bu olaya bizzat şahıd oldum.)
«Onda abdest
almak yoktur. Çünkü o senden bir parçadır.»
Diğer tahric:
Nesai, Ebu Davud, Beyhaki, Tahavi, İbn-i Hibban
AÇIKLAMA:
Tirmizi bu
babta rivayet olunanların en güzeli budur demiştir. Ebu Davud'un şerhi
EI-Menhel yazarı: Tirmizi'nin bu sözü hadisin zayıflığını ortadan kaldırmaz
demiştir. Ebu Davud'un rivayeti biraz daha geniştir. Meali söyledir:
«Kays bin Talk
babası Talk'dan rivayet ettiğine göre Talk şöyle demiştir; Biz Nebi s.a.v.'in
yanına vardık. Biraz sonra bedevi'ye benzer bir adam gelerek;
Ey Allah'ın
nebisi! Kişi abdest aldıktan sonra kendi erkeklik uzvuna eliyle dokunması
hususunda ne buyurursun, diye sordu? Resülullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem);
«O, kişinin bir parçasından başka bir şey değildir, Veya kişi'den bir çiğnem et
parçasından başka bir şey değildir.» buyurdu.»
El-Menhel bu
hadisin açıklamasını yaparken kısaca şöyle der; 'Nesai'nin rivayeti şöyle
başlar; Ravi (yani Talk) dedi ki; «Biz elçi olarak Resulullah s.a.v.'e vardık.
O'na biat ederek beraberinde namaz kıldık. Namaz bittikten sonra bir adam
gelerek ... " Gelen elçi heyeti Beni Hanife kabilesinin elçileriydi. İbn-i
Hibban'ın anlattığına göre heyet altı kişiydi. Bunların on kişi olduğu da
söylenmiştir. Onların gelişi hicretin birinci yılına rastlar.
Hadisin
zahirine göre erkek uzvuna el ile dokunmak abdesti buzmaz. Çünkü o bedenden bir
parçadır. Bedenin bundan başka her hangi bir parçasına el ile dokunmak abdesti
bozmadığı gibi buna dokunmak da abdesti bozmaz. Sahabilerden ve Tabiilerden bir
cemaat ile Ebu Hanife buna hükmetmişlerdir. Tirmizi: Peygamber (s.a.v.)'in bir
kaç sahabisinden ve bazı Tabii'den rivayet edildiğine göre bunlar erkeklik
uzvuna dokunmaktan dolayı abdest almayı gerekli görmemişlerdir. Kufe ehli ve
İbn-i Mübarek'in kavli de budur. Bu babta rivayet olunanların en güzeli budur
demiştir.
EI Menhel
yazarı sözlerine devamla bu hadisin zayıf olduğunu söyleyenlerin bir kişi
olmadığı yukarıda geçti. Bunun sahih olduğu farz edilse bile bu hadis,
Busre'nin hadisi ve Ebu Hureyre'nin hadisiyle mensuhtur. Hatta bizzat Talk'ın
merfu olarak rivayet ettiği ve Tabarani'nin tahric ederek sahihliğini
belirttiği şu hadisle de mensuhtur; «Erkeklik uzvuna eliyle dokunan kişi abdest
alsın.»
Busre'nin
hadisini sahih gören İmamların çokluğu ve şahidleri ile tariklerinin bolluğu
dolayısı ile O'nu Talk'ın hadisine tercih edenler de vardır. Bazı alimler de
Talk ile Busre'nin hadisleri birbirine muarız oldukları gerekçesi ile bunlara
hükmetmeyi bırakarak sahabilerden varid, olan ve söz konusu dokunmanın abdesti
bozduğuna hükmeden eserlere rücü etmişlerdir.
Hattabi de
şöyle der: «Söz konusu dokunmanın abdesti bozduğuna hükmedenler şöyle gerekçe
göstermişlerdir. Busre'nin hadisi ve Ebu Hureyre'nin hadisi Talk'ın hadisinden
zaman bakımından sonradır. Çünkü Talk hicretin ilk yılı Peygamberle
görüşmüştür. O esnada Medine'deki mescid inşa ediliyordu. Ebu Hureyre ile
Busre'nin müslümanlığı kabullenmeleri ve hadisi rivayetleri daha sonraki tarihe
rastlar. Bazı alimler Talk'ın hadisini perdeli olarak dokunmaya yorumlayarak
Sevri, Şu'be ve İbn-i Uyeyne'nin şu rivayetini delil göstermişlerdir. Namaz
esnasında dokunmanın hükmü Peygamber'e sorulmuştur. Namazda duran kişi ise
perdesiz olarak avret mahalline dokunamaz.
Hasan bin
Yahya'nın Ebu Bekir bin El-Münzir'den rivayet ettiğine göre Ahmed bin Hanbel ve
Yahya bin Main bir ara buluşarak erkeklik uzvuna dokunmanın abdest almayı
gerektirip gerektirmemesi meselesi hakkında müzakerede bulunmuşlardır. Ahmed
abdest almayı gerekli görüyordu. Yahya ise buna gerek olmadığını söylüyordu.
Konuya ait varid olan hadisler hakkında konuştular. Nihayet Busre'nin hadisini
ve Talk'ın hadisini delil olarak göstermemeye ittifakla karar verdikten sonra
konu hakkında sahabilerden rivayet olunan eserlere rücü ettiler. Bunun üzerine
Ahmed bin Hanbel İbn-i Ömer'in hadisini dokunmayla abdestin bozulduğuna delil
olarak gösterdi. Yahya için bu delili red etmek imkanı kalmadı.'
HADİSİN FIKIH
YÖNÜ
Hadis el ile
erkeklik uzvuna dokunmadan dolayı abdestin bozulmamasına, dini hükümleri
öğrenmek için çalışmaya, kişinin bilmediği hususları kendisinden üstün olan
kimselere sormasının meşruluğuna ve utanç vericidir endişesi ile bilinmeyen
dini hususları sormaktan çekinmemenin gereğine delalet eder.
Hadisin Ravisi
Talk bin Ali bin Talk bin Amr sahabidir. Resul-i Ekrem ile görüsmek Üzere kavmi
adına elçilik yapnış ve hadis rivayetinde bulunmuştur. Sünenlerde geçen
hadislerden birisi şu mealdedir: Talk sahabilerle beraber Mescid-i Nebevl'nin
inşaatında çalıştı. Resulullah (s.a.v.) buyurdu ki: «O'na çamur işini getirin
çünki o çamur işinden daha iyi anlar.» buyu:Üu.
Ravileri; Oğlu
Kays, kızı Halide, Abdullah bin Bedr, Abdurrahman bin Ali ve başkalarıdır.
İbn-i Maceh, Tirmizi, Ebu Davud, Nesai onun hadislerini rivayet etmişlerdir.